De vraag kwam al lang geleden, maar ook telkens weer bij me op: wat betekent de mogelijkheid van de exacte kopie voor de mens en zijn cultuur? De kopieerkunst is de cultuur, het meest in het oor springend bij geluid en muziek. Een opgenomen muziekstuk kan oneindig vaak beluisterd worden en klinkt hoegenaamd niet anders, behalve in de akoestiek van de ruimte waarin het wordt afgespeeld.
Vastgelegd geluid is los van de context; je ziet (ruikt, of voelt) niet wat je hoort, maar dat is op zich geen onnatuurlijk fenomeen. De eerste radiouitzendingen waren vaak registraties van gebeurtenissen die op hetzelfde moment zich afspeelden, maar tot op grotere afstand konden worden beluisterd. Met de bijkomende vertraging door de verzending nog steeds niet al te ver van onze oorsprong. Stemmen uit een ver verleden, geluiden die niet meer door de originele bron kunnen worden gereproduceerd, of niet op dezelfde plaats en tijd gehoord zijn, lijken de eerste stap richting tijdreizen. Een illusie weliswaar.
Voor beeld is de overbrugging wat lastiger, al heb ik mij wijs laten maken dat de eerst mensen die een op het witte doek aanstormende trein op zich af zagen komen, in paniek de tent uit vluchtten. De introductie van 3D moet de beleving van onwaarschijnlijke voorvallen in onwerkelijke werelden geloofwaardiger maken, richting de virtuele werkelijkheid, die in ultieme kwaliteit de maakbare oplossing zou zijn voor onze kwetsbaarheid en sterfelijkheid.
Vooralsnog is het een werkelijkheid die nog te onderscheiden valt van onze toch al beperkte, maar onverbiddelijke ‘echte’. We hebben onze zintuigen kunstmatig weten te verlengen, zien terug in de tijd en voorbij onze ogen via mathematische, technische constructies en subjectieve, artistieke verbeeldingen. Zo blijkt het universum oneindig veel groter.
Die onwerkelijke, versteende werelden zijn echter tot in diepe triestheid keer op keer op te roepen, hooguit veranderlijk onder invloed van het gemoed van de waarnemer, misschien juist bedoeld om de tijd stil te zetten, de harde waarheid van het voorbijgaan te ontvluchten. Het besef is er, maar wenst zich weg.
Een kleine, vatbare en onveranderlijke wereld met onmiddellijke bevrediging, zonder vrees voor leed en onbeminde vormen, kleuren, klanken, geuren, smaken en overige gewaarwordingen. Ik meende ooit er goed aan te doen alle verstilde beelden en geluiden uit mijn omgeving te verwijderen. Een nieuw te ontdekken werkelijkheid diende zich aan. Inmiddels heb ik dat verloochend en weet ik mij omringd door een onoverzichtelijke hoeveelheid videoen audio.
Van geen waarde zolang ik er mij niet door laat afleiden en de zintuigen afhoud van het direct ervaren, het brein ontnevelend. Leer je oordeel te wegen. Hoe lichter, hoe beter. Weet wat je natuur met je doet. De bedrieger!