Zoals ik ooit voor het dunne glas in het raam van balkondeuren in het oude huis in mijn pyjama in de nacht naar de in wit gehulde wereld stond te kijken in het lichtgroene licht dat de hemel weerkaatste, kijk ik ruim een halve eeuw later door het dubbelglas van de erker naar de wind in de takken van de bomen in de voortuin die hun bladeren verliezen, nadat ik een oranjerood gedierte dacht te zien flitsen over het groene gras van de lege dijk in westelijke richting en mij bedacht had, dat ik elke dag vanaf heden mij zou voornemen alleen nog (het) goed(e) te doen, want ik weet toch hoe het moet en wat niet mag, en ik doe mijn best, ook al kan ik het niet.
Mensen veranderen niet, mensen veranderen? Als ze niet star zijn veranderen ze wellicht voortdurend van mening, aan de hand van al dan niet juiste inzichten. Maar ze kunnen ook vasthouden aan gebleken goede beginselen en in hun kern, hun wezen dezelfde blijven, mits niet door trauma in hun persoonlijkheid diep aangetast te zijn.
Wat is het wezen, wat is de persoonlijkheid, wat het karakter? Zijn er vaste waarden in een mens, die nauwelijks veranderen? De aanleg, de vorming, erfelijkheid; kan je er van los komen? Moedwillig misschien, maar daar zal je wellicht elke dag energie in moeten steken om ‘de schijn’ op te houden.
