handvaardig & huishoudkundig sinds ’t jaar ’00
Voorbij (de ander)
Als je van levendig mens tot niet wakker dier geraakt,
niet meer reageert op aanspraak,
deze niet meer maakt op je aanwezigheid en voorkomen,
verdwijnt in duisternis en stilte,
hooguit nog als schim en geest door onze hoofden spookt,
dan zullen ze je uiteindelijk dood verklaren, wat helder is,
een afgesloten verhaal met een al dan niet onbevredigend slot.
Op suikergoed en water naar de lunch; de nieuwe vaatwasser eindelijk op z’n plaats, de oude naar de schroot, wat nog €135,20 opleverde. Tussendoor moet ik in conclaaf, teruggetrokken in de studio, terwijl de monteur het ding nog had te testen. Chaos, maar geen overlast?
Je moet, wil, zal
de eik laten groeien
de grote wilg nog snoeien
de gele kornoelje zien bloeien
gebladerte en takken doen broeien
Hoe vreselijk is het vooruitzicht
te zullen sterven
in dit mausoleum
van grijze herinneringen
en even zo grauwe vooruitzichten?
Je toekomst kan niet zonder jou; je verleden wel?
Mijn werk was stof verzamelen, bijeen vegen, opslaan, verwerken. Je kan het doen dwarrelen, in zonnestralen, in spotlights, in nevel en mist, of behoedzaam onder het tapijt of in een afvalbak doen verdwijnen, totdat een ander het oprakelt of -hoest, of begraaft of verbrandt. Zo is ons wederkeren.
Het is niet opbouwend, breekt in zichzelf niets af, hooguit een ordening, een herverdeling, een verplaatsing of verschuiving. Je zou het verduistering, verdonkeremaning, misleiding, of bedrog kunnen noemen, maar het zijn slechts woorden, betekenisgeving aan zinloze daden, of nuttig laten, want mensen kunnen veel, maar niet meer.
Je moet alle woorden wegen, ijken, wantrouwen, ze liegen of vertellen niet de waarheid, of iets anders, omdat je de verkeerde taal spreekt, of hem of haar of het niet verstaat. Kan je een vertaalbaar gedicht schrijven? Of is je bestaan talig of niet en je idioom je persoonlijkheid, je beheersing ervan je intellect, je uitgesprokenheid je lot?
Hier staan we, dit is van ons
Iedereen is welkom
Als je tot hier weet te komen
Wij hebben de middelen
De vrijheid nemen we
Om te delen aan onze tafel
Breng ons je bestaan
Je krijgt wat je toekomt
Dat wat al van jou was
zie je het te spoelen vuil, het water gestopt door geelkoperen kranen, de stank met rood plastic afgedopt. Terug moest de oude, aan de drie fasen, tussen de tafels zonder kitrand.
De nieuwe vaatwasser is geen zeperd, wordt opgepompt; de hectiek van een overvolle dag. Gemberbier gehaald, terrasstoelen schoon gemaakt, tafels gesjouwd, een microfoon en een standaard geregeld, ongelukken voorkomen en aan de kassa gestaan.
Ze liep niet meer, door onzekerheid over evenwicht, het hart er niet in en voor, zo dodelijk is stilzitten, zeggen ze. Ze is gevallen toen ze mij droeg, op een stalen emmer; ik viel over de horigheid, generaal van een vijfde colonne, de vader de dood in gejaagd.
Ik zal haar niet afleggen
in een doodshemd gehuld
in een doek gewikkeld
in de auto vervoerd
terug naar Oegstgeest…
Om er een gat te graven
in haar geboortegrond
in de Van Assendelftstraat
in de tuin op nummer 19
terug in herinneringen…
Van haar gelukkige jeugd
in het grote hechte gezin
in het goedgelovige verbond
in de vooroorlogse onschuld
terug bij haar moeder…
De komst van de wereld
in haar leven sindsdien
in gedachten en gevoelen
in alle doen en laten
terug tot de grondslag…
Van vrouwen die zorgen
in het eigen volle nest
in dat van anderen
in dat vanuit het zelf
te rug en te verwachten…
Dat wat je van haar meekrijgt
in een lievige opvoeding
in je plastic broodtrommel
in je verkleefde genen
terug van wat je haar gaf
De plee van Wally is
verplaatst in tijd en ruimte
De deur is opgeknapt
origineel met gebroken ruitjes
Hoor alle bezoekers er doorheen
verhalen uit de stad opgeluisterd
begeleid door sanitaire ruis
Spreken de buren ervan?
Geen stortbak, geen trekker
geen vlakspoelpot en
geuren in hout en pleister
Had ie een fonteintje
een knip of haakje
een gordijntje?
Ons podium is niet hoog
Een dichter stap er makkelijk op
Jana Beranova op hoge leeftijd
op het wankele hout geholpen
liet haar woorden zweven
over het gebreide publiek
met rechte en losse steken
Wie was er komen fietsen
had dictaturen bezocht
vragend naar dood of leven
van afwezige geletterden?
Er is een lokale stemming
vol duizendjarige klanken
van een exotische schoonheid
de sportieve heupwiegende tred
met goede benen in een sportbroek
misschien ook plaats en moment
waar en dat ik het zag
het licht in de middag
de temperatuur, het gemoed
die een herinnering opriepen
in een flits
Het was niet meer
dan een indruk
een emotie, nostalgie
echter niet te plaatsen
al kan ik er achteraf
met wat dichterlijke vrijheid
van alles aan verbinden
het mooier maken
of tenminste vertaalbaar
Wellicht is de ongewisheid
het woordeloze, het ongrijpbare
juist hetgeen dat het verheft