handvaardig & huishoudkundig sinds ’t jaar ’00
Verderop de uitgeleefde huizen en straten, waar een collectieve verduurzaming mogelijk nog lang op zich laat wachten. Ze moeten gewoon harder werken voor het geluk, dat wat anderen zoal in de schoot geworpen hebt gekregen, als verwende bleekscheten. Je krijgt weinig kleur met dit weer. Dat je weet dat er nog andere ellende bestaat, na gekomen in de kou en regen.
Een gedenkwaardige dag voor omringende landen, maar hier vieren ze het begin van carnaval, of Sint Maarten. Wie heeft recht van spreken? Bestaat er nog een zwijgende meerderheid, monddood gemaakt, of hebben we die aan de praat gekregen?
Zijn de gekozen woorden de gewenste en voor wie, waartoe, wanneer? Mag of kan niet alles worden gezegd, maar is niets meer ongehoord? Put out the numbers… wie kan er nog hoofdrekenen? Of lezen, al dan niet tussen de regels? Alles onder controle?
De wereld draait door en dat doet ie nog lang…
Het roeptoeterend kabinet – volksmenners die weten van de kloof tussen moraal en emotie van een aanzienlijk deel van de bevolking van dit land, dat best een stap verder wil gaan dan ze uit zelfzucht zou doen – draait gewetenloos de goedgelovigen een rad voor ogen, opdat het hen begint te schemeren.
Maken de decibellen de sfeer? Meezingers, drinkliederen, de Nederlandse koopvaardij. Dat wat de knechten gaande houdt. Het is niet hoogstaand, wel belegen. We ruimen op en sluiten af. Als het weer even droog is, waaien we met de zachte nacht naar het eigen huis.
Ze moeten eens ophouden over paradigmaverschuivingen, ze lijken schering en inslag, maar verandert er nou werkelijk iets? Je roept quantumfysica en geeft er een draai aan, of extrapoleert de theorie naar gebieden buiten de natuurkunde van de subatomaire deeltjes, en hopla, daar gaan we weer een nieuwe kijk op het universum in, al komt het vaak niet verder dan de menselijke schaal. In de chaos breekt het nieuwe pas werkelijk door, zegt de toekomstkijker.
Op één van de lijst van wat veel impact heeft op het milieu: spullen! (Vooral electronica met zeldzame materialen.) Op twee: de auto (aanschaf en gebruik) – de omslag voor elektrisch rijden ligt al bij 1400 km per jaar (kleine tweedehands). Het best is een deelauto als je weinig rijdt. Op drie: het huis – duurzamer en kleiner wonen. Op vier: vlees eten en op vijf: vliegen. Beter, anders en minder.
Drie bomen zien vanuit je huis, dertig procent kroonbedekking in de wijk hebben, driehonderd meter vanaf een groene plek op loopafstand wonen.
Ervaringsruimte voor de ervaringenruimte; de ideeënwereld van Plato? Steeds weer dat ‘geloven’, het onderbuikgevoel, de intuïtie, wanneer het te ingewikkeld wordt. Overrated, op z’n zachts gezegd. Ik weet het ook niet, maar er valt toch onderscheid te maken in de waarschijnlijkheid van veronderstellingen?
Omdat we zo zelfbewust zijn, vinden we het nodig betekenis te geven aan ons leven en de wereld, maar hebben we niet geleerd dat dit onmetelijke universum totaal onverschillig zou kunnen zijn?
Als mensen niet makkelijk beïnvloedbaar en goedgelovig zijn, waar komen hun vooroordelen dan vandaan? Zijn die ingebakken, zoals xenofobie, angst voor het onbekende, en moeten we juist geleerd worden anderen niet zonder meer te discrimineren op grond van ongegronde beweringen?
Neil Postman – Foreword to Amusing Ourselves to Death
We were keeping our eye on 1984. When the year came and the prophecy didn’t, thoughtful Americans sang softly in praise of themselves. The roots of liberal democracy had held. Wherever else the terror had happened, we, at least, had not been visited by Orwellian nightmares.
But we had forgotten that alongside Orwell’s dark vision, there was another—slightly older, slightly less well known, equally chilling: Aldous Huxley’s Brave New World. Contrary to common belief even among the educated, Huxley and Orwell did not prophesy the same thing. Orwell warns that we will be overcome by an externally imposed oppression. But in Huxley’s vision, no Big Brother is required to deprive people of their autonomy, maturity and history. As he saw it, people will come to love their oppression, to adore the technologies that undo their capacities to think.
What Orwell feared were those who would ban books. What Huxley feared was that there would be no reason to ban a book, for there would be no one who wanted to read one. Orwell feared those who would deprive us of information. Huxley feared those who would give us so much that we would be reduced to passivity and egoism. Orwell feared that the truth would be concealed from us. Huxley feared the truth would be drowned in a sea of irrelevance. Orwell feared we would become a captive culture. Huxley feared we would become a trivial culture, preoccupied with some equivalent of the feelies, the orgy porgy, and the centrifugal bumblepuppy. As Huxley remarked in Brave New World Revisited, the civil libertarians and rationalists who are ever on the alert to oppose tyranny “failed to take into account man’s almost infinite appetite for distractions.” In 1984, Huxley added, people are controlled by inflicting pain. In Brave New World, they are controlled by inflicting pleasure. In short, Orwell feared that what we hate will ruin us. Huxley feared that what we love will ruin us.
This book is about the possibility that Huxley, not Orwell, was right.
Zelden zing ik nog zoevend op de fiets,
saaie rechte wegen brengen mij tot niets,
zorgen die mij kwellen, de naderende dood,
harder trappen, het stoplicht staat op rood.
Af en toe duikt er iets op onder klep van m’n pet, een fietser of voetganger, een gedachte. M’n hoofd wilde niet mee naar de Kaap. Of is het eigenlijk m’n lijf, dat ik erheen heb gesleept? Het communiceert niet makkelijk omtrent de boekhoudsoftware, die niet geheel overeenkomstig werkt in de app of online. Eén factuur lijkt goed aangekomen te zijn bij de gemeente. Die hele boekhoudkundige wereld is me een akelig raadsel. Waarom zou je je erin verdiepen, verzuipen?
Er zijn te veel mensen, er zijn te veel wapens, er zijn te veel mensen met wapens. En dan die gekken die ze als verlosser zien, die ze verkiezen boven een gezamenlijk overleg, een overeenstemming om met elkaar de weg af te leggen, te zoeken naar oplossingen voor wat we op ons pad treffen, om verder te kijken dan de volgende dag, naar volgende levens, die van anderen, te komen generaties. Moeten we een andere nostalgie oproepen, naar de goede daden van mensen die door de eeuwen heen zich bewezen hebben, die mogelijk onderbelicht of vergeten zijn?
Voor de vrijwilligers en de vakantie, benauwd beleefd, vleselijk vriendelijk, en gelegen gastvrij. Het verzette werk, de verzwegen pijn, de meegenomen restanten. Routineus rustig ieder jaar weer. We schrijven het boek mensen die wat zeggen, op de rand van ongemak en aanvaarding, snakkend naar verheldering, vervoering, ontspanning. Verzet!
Het bewustzijn kan uitgebreid worden naar andere omstandigheden in ons brein, waarin de chemie en stromen anders verlopen, al dan niet te verwoorden domeinen, die op ons gevoel en onze emoties inwerken, maar ons waarschijnlijk nauwelijks dichterbij een begrip van de wereld of onszelf brengen. Hooguit is het een bevestiging van de wetenschap dat we zo weinig kennis hebben van het universum en het leven daarin. Toch zijn we met onze zintuigen en gedachten van ver gekomen, hebben het nodige gewonnen en misschien ook wel wat verloren onderweg.
Ze maken de dingen niet meer zo goed als voorheen? En wanneer was dat dan? De eerste de beste vervanger van de vervangen zeeppomp, die niet instelbaar bleek en te veel detergent verbruikte, haperde voortdurend. Made in …? Duitse degelijkheid? Chinese ambachtelijkheid? De monteur moest terug naar het Boterdiep. De voedingskabel was intussen losgekomen van de doorstroommeter en kortsluiting lag op de loer; vocht en elektra. Als we blijven verhalen, gaat het dan uiteindelijk een keer goed komen?